TALEBE DAYALI MALZEME İHTİYAÇ PLANLAMASI (DDMRP)
Tedarik zinciri yönetimindeki trendlerin değişmesiyle ortaya çıkan Talebe Dayalı Malzeme İhtiyaç Planlaması (DDMRP), envanterleri ve malzemeleri planlamak için farklı bileşenlerden oluşan çok kademeli ve yenilikçi bir metodolojidir.
Optimal hedef, mümkün olan en düşük envanterde yüksek müşteri memnuniyetini sağlamak ve nitelikli satışları arttırmaktır. Bunu ancak malzeme akışlarını stratejik olarak ayırarak, ürünlerin nerede, ne kadar stoklanacağını ve ortalama günlük kullanıma göre ne kadar tedarik edileceğini doğru planlayarak yapabilirsiniz.
MRP ve DDMRP
Günümüzde tedarik zinciri karakteristiği 1965’lere oranla hayli değişmiştir. Örneğin, tedarik zinciri ve ürün kompleksliği ile ürün ve talep değişkenliği düşükken bugün yüksektir. Aynı şekilde ürün ömür çevrimi ve müşteri tolerans süresi uzun iken bugün kısadır. Uzun termin süresi olan parçalar geçmişte birkaç adet bulunurken bugün daha çok bulunabilmektedir.
MRP ile DDMRP arasındaki farkları kısaca özetlemek gerekirse;
- MRP (Materials Requirement Planning), son ürünler için tahminlere dayalı temel bir itme sistemidir.
- Tahminlerin doğruluğu literatürde %50 – %60 civarı olarak tespit edilmiştir.
- Tahmin tutarsızlığı, düşük seviye malzemelerin (Hammadde vb.) yüksek stok seviyelerine veya zamanında tedarik edilememelerine sebep olabilir.
- DDMRP (Demand Driven Material Requirements Planning), öğelerin yalnızca talep edildiğinde bir düzeyden diğerine taşıdığı çekme sistemlerdir ve MRP prosedürleri yerine, gerçek pazar gereksinimlerine göre yönetilmesinde yardımcı olur.
Anahtar Terimler
Ayrışma Noktası
Ayrışma noktaları (Decoupling Point) DDMRP’nin temel yapı taşlarından biridir ve bir stok tutma yapısıdır. Sistemde yapılan uyarlamalar, örneğin hangi ürünün hangi stokta tutulacağı, tedarik zincirindeki dalgalanmaları, gecikmeleri veya çok yüksek stok seviyelerini engellemek adına işaretleyebileceğimiz seviyelerdir. Bu seviyeler işaretlendiğinde sistem bunlarla ilgili dinamik stok seviyeleri tutmaya başlar ve tutarlılık sağlanır.
Süreç Akışı
DDMRP’nin hangi noktalarda kullanılacağını detaylandıran akıştır.
- Ayrıştırılmış Envanter Konumlandırma
- Stok (Tampon) Seviyeleri
- Dinamik Stok Düzenlemeleri
- Talebe Dayalı Planlama
- Görsel Yürütme
Kamçı Etkisi
Stoklama nedeniyle gözlemlenen yığılma, talep varyasyonunun müşteriden tedarikçiye, tedarik zincirini arttıran bir kamçı etkisidir. Örneğin, müşterinin 20 birimlik gerçek talebi üzerinden yapılan yanlış tahminler, üreticinin tedarikçisine 100 birimlik ürün ürettirmesine sebep olabilir.
Sonuçta son ürüne girilen talep ne kadar saparsa en aşağıdaki kademe de dalga dalga artarak daha fazla sapmaya sebep olur. DDMRP’nin en öncelikli amacı işte bu yanlış yansımayı yani kamçı etkisini en aza indirmektir.
Sınıflandırma
Ayrışma noktalarının nasıl belirlenmesi gerektiğini sınıflandırma sistemini kullanarak belirleyebiliriz.
Örneğin;
- Kullanım miktarına göre hesaplanan envanter değeri (ABC Analizi)
- Günlük mal çıkış miktarındaki değişkenliğe göre hesaplanan envanter değişkenliği (XYZ Analizi)
- Ürün ağaçlarında bileşenin ne sıklıkla geçtiği (PQR Analizi)
Termin ve Değişkenlik Faktörleri
Bu faktörler temelde stok seviyelerinin hesaplanmasında kullanılan değerlerdir. SAP tarafından bu değişkenler için standart değerler sunulmuştur. Ayrıca malzeme sınıflandırmanıza göre kendi değerlerinizi de tanımlayabilirsiniz.
Stok Seviyeleri
Tampon (stok) seviyesi teklifleri, “Tampon Düzeylerini Yönet” uygulaması aracılığıyla ürünleriniz için güvenlik stoğunu, yeniden sipariş noktasını ve maksimum stoğu yönetmenize yardımcı olur.
- Kırmızı alan, düşük stok seviyesini ve hemen karşılanması gereken ihtiyacı belirtir.
- Sarı alan, tamponda orta seviyeyi yani ideal stok seviyelerinin altında ve ihtiyacın hemen karşılanması gereken seviyenin üstünde yer alır.
- Yeşil alan ise mevcut talebi karşılamak için ideal stok seviyesinde bulunulduğunu gösterir.
Talebe dayalı envanter yönetimi’nin ana hatlarına değindiğim blog yazımın uygulama detaylarını webinarımızdan izleyebilirsiniz.
Youtube: https://lnkd.in/dCswagr
Proje ihtiyaçlarınız için sales@arete.com.tr adresinden bizlere ulaşabilirsiniz.
Ertuğrul Uyanık
Kıdemli Üretim Planlama Danışmanı